تحلیل و بررسی فرهنگسرا نگارستان همراه با پلانها و تصاویر
نمونه موردی فرهنگسرا داخلی
تحلیل و بررسی فرهنگسرا نگارستان
کد محصول: p392
فرهنگسرای نگارستان با زیربنای کل ۱۰۰۰۰ مترمربع ، در گودالی به ابعاد تقریبی ۳۰ در ۶۰ و عمق حدود ۱۴ متر ساخته شده است . شکستگی های اضلاع شرقی و غربی این گودال ناشی از وجود درختان با ارزش و ضرورت حفظ آنها بوده است.
محوطه باز فرهنگسرای نگارستان باغی سرسبز در مجاورت دو بنای تاریخی کاخ مرمر و کاخ نگارستان است که توسط دیوارهای نیم بسته آجری از خیابان های اطراف جدا شده است . درمیان باغ , آمفی تئاتر روبازی طراحی شده که اطراف آن را درختان قدیمی , باغچه ها و پیاده رو ها و جدید باغ فرا گرفته اند . ساختمان اصلی فرهنگسرا کاملا در دل زمین ساخته شده است . و به جز دو حیاط ورودی و پلکان دسترسی و نورگیر وسیع سرسرای میانی نمود خارجی دیگری ندارد . علاوه بر ساختمان اصلی , دو بخش کوچک دیگر نیز در اطراف بستر طرح وجود داشته است که در هنگام اجرا از ساخت آن ها صرف نظر شده است . این ساختمان پس از بهره برداری به عنوان موزه قرآن قرار گرفته است.
در معماری این مجموعه «هندسه و سازه» نقش اصلی را ایفا می کند. عامل هندسه به ویژه در طراحی سرسرای اصلی نقش بسیار مسلط و نمایانی دارد. عامل سازه نیز با استفاده ماهرانه از اشکال هندسی در ساختن سقف ها (به ویژه کتابخانه) و سالن اصلی و سقف و دیوارها (به ویژه در آمفی تئاتر) نمونه جالبی از کاربرد عناصر سازه ای در طراحی معماری این مجموعه به شمار می رود.
تلاش برای استفاده از نور و روشنایی طبیعی، از طریق تعبیه نورگیرها در بام مجموعه سبب شده سرسرا و کتابخانه، بخش هایی از موزه و نمایشگاه ها و قسمت اداری تا اندازه مطلوبی از نور بهره مند شوند.
در انتخاب مصالح، دوام زیاد، کاهش میزان نیاز به رنگ آمیزی و تعمیر و نگه داری با امکانات موجود و توجه به اهمیت نماهای داخلی (در بنایی که نمای خارجی ندارد) معیارهای اصلی بوده اند،و به همین جهت در قسمت اعظم بنا از آجرنما و بتن نمایان (بتن تیشه ای با سیمان سفید) استفاده شده است.
ذوق و سلیقه خوب در انتخاب مواد مصالح و اجرای دقیق کار (تا آن جا که ممکن بود) با استفاده از صناعت و مهارت استادکاران ایرانی در آجرکاری، کاشی کاری، نجاری، سنگ کاری و… به زیبایی فضاها و ایجاد احساس خوشایند ناشی از حضور در یک مکان مهم و عمومی فرهنگی کمک بسیار کرده است.
مهم ترین تصمیم دربارۀ نحوۀ همنشینی فرهنگسرا با کاخ های مرمر و نگارستان، فرو بردن بنایی جدید به داخل زمین است. با این تصمیم، طراح در برابر بناهایی کهجزئی از تاریخ سیاسی دوران معاصر ایران هستند ادب و تواضع نشان می دهد، در عین حال با این عمل ماجرای طراحی حجم و نمای بیرونی فرهنگسرا را به موضوع سازماندهی فضای باز تغییر می دهد.
در تصمیم مهم دیگری مدخل اصلی مجموعه از سمت جنوب غربی فرهنگسرا، از سوی خیابان امام خمینی در نظر گرفته شده است که به محوطه ای باز در جنوب کاخ نگارستان می رسد. جلوخان ورودی فرو نشستۀ فرهنگسرا- به شکل حیاط کوچک و خوش تناسبی که قاعدۀ هشت ضلعی دارد- در شرق این محوطۀ باز قرار گرفته و دسترسی به آن از طریق پلکانی میسر می شود. معماری پلکان و حیاط فرو نشستۀ ، و سپس نمایی از ورودی اصلی بنا که پیش رو قرار می گیرد بی شک از نقاط قوت طرح است.